Levenslang verwacht voor Mohammed B.

AMSTERDAM - Hij zal er niet bij zijn, de 26-jarige Mohammed B., als op woensdag 26 januari de strafzaak tegen de Marokkaanse Amsterdammer voor het eerst in het openbaar besproken zal worden. Dat gebeurt op een zogeheten pro-formazitting in de de extra beveiligde rechtbank in Amsterdam-Osdorp.

Foto: de telegraaf

Op de aanklacht tegen B. prijken zes zware feiten, te beginnen met de uiterst brute moord op cineast Theo van Gogh (47), op de ochtend van 2 november in de Linnaeusstraat in Amsterdam-Oost. De moord veroorzaakte een ongekende schokgolf.

Alle geweldsdelicten die B. ten laste worden gelegd zijn gepleegd met een " terroristisch oogmerk" , dat neerkomt op het vrees aanjagen van de Nederlandse bevolking, de Nederlandse overheid met geweld te dwingen iets te doen of na te laten en het ontwrichten van de Nederlandse samenleving.

Onlangs heeft het Openbaar Ministerie (OM) de aanklacht uitgebreid met artikel 121 van het Wetboek van Strafrecht, in dit geval toegesneden op VVD-Kamerlid Hirsi Ali. Zij maakte samen met Van Gogh de film Submission Part I, waarin de politica de door de koran geïnspireerde onderdrukking van vrouwen hekelt. De op het lichaam van Van Gogh gestoken brief bevat een reeks dreigementen aan Hirsi Ali's adres. Overtreding van artikel 121 (het met geweld of bedreiging daarvan belemmeren van de Staten-Generaal of een lid daarvan) kan worden bestraft met een levenslange gevangenisstraf.

De algehele verwachting is dat Mohammed B. ook daadwerkelijk levenslang opgelegd zal krijgen. Een tijdelijke gevangenisstraf lijkt, gezien de veelheid en de ernst van de feiten en de gigantische impact die de zaak op de samenleving heeft, niet haalbaar, zeggen diverse ingewijden. Ook tbs zit er voor Mohammed vermoedelijk niet in. Hij weigert zich door gedragskundigen te laten onderzoeken. Het OM wil toch een poging doen B. in het Pieter Baan Centrum (PBC), de observatiekliniek van justitie, te laten onderzoeken.

"Ook al omdat hij niks zegt", zegt een woordvoerder van het OM in Amsterdam. "Wij zouden graag enig inzicht krijgen in de achterliggende motieven." Als B. ook in het PBC blijft zwijgen, bestaat de mogelijkheid tot een rapportage te komen op basis van louter observatie. Ook dat kan B. frustreren, bijvoorbeeld als hij zijn cel weigert te verlaten. In dat geval zal het verblijf in het PBC waarschijnlijk voortijdig worden afgebroken, aldus het OM.

Officier van justitie F. van Straelen zal woensdag ter zitting een toelichting van ongeveer een uur geven op de stand van zaken van het onderzoek. B.'s advocaat Plasman voorziet "een pure pro forma", waarna het onderzoek zal worden terugverwezen naar de rechter-commissaris om het vooronderzoek te kunnen voortzetten. Plasman zegt zelf niet met verrassingen te zullen komen. "Ik heb geen konijnen in de hoge hoed."

Na de moord op Van Gogh arresteerde de nationale recherche een aantal mannen die ervan worden verdacht dat zij bezig waren terroristische aanslagen voor te bereiden. Dit vermeende netwerk wordt de Hofstadgroep genoemd. Het is vooralsnog onduidelijk of Mohammed B. daar daadwerkelijk deel van heeft uitgemaakt. Het landelijk parket heeft dat nog in onderzoek.